Η κρίση την οποία βιώνουμε είναι ελληνική; Όχι δεν είναι ελληνική αλλά παγκόσμια.
Η κρίση έχει μεταφερθεί κυρίως στην Ευρώπη, ενώ προήλθε από τις Η.Π.Α. Ο λόγος είναι ότι στην Ευρώπη έχουμε πανσπερμία υπευθύνων-ανεύθυνων οι οποίοι δεν έχουν ταυτόσημες απόψεις. Στην Ευρώπη δεν έχουμε κοινή οικονομική πολιτική, ενώ έχουμε κοινό νόμισμα(παγκόσμια πρωτοτυπία). Στην Ευρώπη δεν έχουμε θεσμούς και δομές ικανές να διαμορφώσουν στρατηγική και πολιτική κατεύθυνση. Στην Ευρώπη δεν έχουμε ηγέτες. Αλήθεια ποιος γνωρίζει πως λένε τον Ολλανδό πρωθυπουργό ή τον αντίστοιχο Φιλανδό οι οποίοι ίσως όχι αδίκως καταφέρονται κατά της Ελλάδος;
Στην Ευρώπη δεν έχουμε πλέον ούτε καν πίστη στο κοινό ιδεώδες. Έχουμε μια σειρά χωρών «μολυσμένων» από τον ιό της οικονομικής φούσκας, οι οποίες προσπαθούν να διασωθούν μέσω του νομίσματος και της υποστήριξης των έτερων χωρών. Έχουμε ακόμη μια σειρά από χώρες οι οποίες επωφελήθηκαν από την κοινή αγορά και το κοινό νόμισμα αλλά πλέον για να σώσουν αυτό το μόρφωμα, πρέπει να πληρώσουν το λογαριασμό. Υπολογίζεται ότι η Γερμανία προκειμένου να διασωθεί η Ευρωζώνη πρέπει να καταβάλει περίπου 1 τρις ?. Όταν θα έρθει η ώρα του λογαριασμού, πιστεύετε ότι θα τα καταβάλει; Προσωπικά νομίζω ότι θα αποχωρήσει από το ?.
Στις Η.Π.Α. εξαιτίας της ευχέρειας να εφαρμόζεται νομισματική πολιτική, ακολουθήθηκε Κευνσιανή πολιτική με έκρηξη του δημοσίου χρέους. Θα μπορέσει και πότε να αποπληρώσει το χρέος; Άγνωστο. Πάντως όσο μεγαλώνεις την προσφορά του προϊόντος(Αμερικάνικα Ομόλογα, Εταιρικά ομόλογα, $), τόσο λιγότερο ελκυστικό το κάνεις. Επιπροσθέτως φοβίζεις του αγοραστές(Κίνα, Ινδία κλπ), οι οποίοι εμπλέκονται σε ένα φαύλο κύκλο αγοράς Αμερικανικού χρέους. Παγκοσμιοποίηση.
Αποτέλεσμα ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση κυριολεκτικά παραπαίει, το ? έχει φθάσει σε αποτίμηση 1,45 έναντι του $. Επομένως το μη χείρον βέλτιστων; Αλλά ποιο είναι το χείρον και ποιο το βέλτιστων;
Άρα το πρόβλημα είναι η Ελλάδα; Προφανώς όχι. Η Ιταλία πριν την κρίση είχε μεγαλύτερο δημόσιο χρέος από την Ελλάδα, η Μεγάλη Βρετανία πολλαπλάσιο ιδιωτικό και δημόσιο χρέος. Το Βέλγιο παραπαίει χωρίς καν «πολιτική διεύθυνση». Ακόμη και η Γερμανία έχει χρέος περίπου στο 70% του γιγαντιαίου Α.Ε.Π. της. Δεν αναφέρομαι καν στις αποκαλούμενες PIGS.
Το μεγάλο πρόβλημα για εμάς είναι ακριβώς ότι το πρόβλημα δεν είμαστε εμείς, αλλά η παγκόσμια οικονομική κρίση η οποία υπάρχει ακόμη και βασιλεύει.
Το δάνειο θα μας σώσει; Προφανέστατα όχι. Απλά μεταβάλει το πρόβλημα για λίγο αργότερα. Όσο το δημόσιο χρέος αυξάνει με αλματώδεις ρυθμούς, δεν σωνόμαστε με νέα δάνεια. Απλά μπαίνουμε πιο βαθιά στο πρόβλημα και αυξάνουμε τον λογαριασμό.
Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή υπάρχουν δύο δρόμοι: Στον ένα κάνεις τον κουτό, παίρνεις τα δάνεια και σκέπτεσαι με την λογική άσε και βλέπουμε σε δύο χρόνια. Προφανώς είναι ο δρόμος που έχουμε ακολουθήσει μέχρι σήμερα.
Ο άλλος δρόμος είναι να πεις ευθαρσώς την αλήθεια, να φέρεις τους πάντες έναντι των ευθυνών τους τώρα. Υπάρχει το ενδεχόμενο λόγω της παγκόσμιας ανισορροπίας που αναφέραμε ανωτέρω συνοπτικά να βρεθεί ρεαλιστικότερη λύση; Πιθανόν.
Στην Ελλάδα μας έλειψαν τα δάνεια; Όχι βέβαια. Έχουμε ήδη αρκετά. Θα μας σώσει άλλο ένα; Προφανώς όχι.
Η πώληση των περιουσιακών στοιχείων θα βοηθήσει; Προφανέστατα όχι. Απλά θα δοθούν κάποια στοιχεία σε τιμές ελάχιστες. Όταν και αν έρθει η απευκταία κατάρρευση δεν θα έχουμε σχεδόν κανένα περιουσιακό στοιχείο να αξιοποιήσουμε.
Αρα προκύπτει σε όλους ένας κρίσιμος προβληματισμός: Αφού τα νούμερα δεν βγαίνουν και αφού το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο τι θα κάνουμε εμείς; Γιατί ταλαιπωρούμαστε;
Αυτή η λογική είναι συνταγή εταιρικής και προσωπικής κατάρρευσης. Ότι και να συμβεί η επιχειρηματικότητα δεν θα πεθάνει. Οι πολίτες δεν θα σταματήσουν να τρώνε, να διαβάζουν, να διασκεδάζουν, να καταναλώνουν έστω και λίγο αρχικά. Η κρίση θα δημιουργήσει αργά ή γρήγορα μεγάλες ευκαιρίες.
Δεν θα κλείσουν όλες οι επιχειρήσεις. Θα κλείσουν οι ανοργάνωτες επιχειρήσεις. Θα κλείσουν όσες έχουν σημαντικές πληγές προερχόμενες άλλες από την κρίση και άλλες από σφάλματα. Όσες μείνουν θα έχουν την ευχέρεια να αναπτυχθούν περαιτέρω.
Αρα δεν είναι περίοδος επιχειρηματικής αδράνειας, αλλά αντιθέτως σημαντικής επιχειρηματικής δράσης. Πρέπει να προσαρμόσουμε τις επιχειρήσεις στα νέα δεδομένα, να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, να δημιουργούμε ρευστότητα, να διαφυλάττουμε την υπάρχουσα, να οργανωθούμε, να προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε τις υπάρχουσες πληγές και να αποφύγουμε νέες πληγές. Πρέπει να προετοιμαστούμε να αντιμετωπίσουμε τους εξωγενής ιούς. Πρέπει να δημιουργήσουμε ομάδα ανθρώπων οι οποίοι ενδιαφέρονται πραγματικά για την εταιρεία και έχουν κοινά συμφέροντα με αυτήν.
Αυτή είναι «συνταγή» σωτηρίας σε κάθε περίπτωση και ότι και αν συμβεί. Διότι απλά, ότι και αν συμβεί, δεν θα είναι μόνο για εμάς αλλά για όλους.