Το διεθνές πρότυπο ISO 9001 αποτελεί ένα πρότυπο για τη διαχείριση ποιότητας, ως μέρος της σειράς ISO 9000 και γεννήθηκε το 1987, ως συνέχεια του εθνικού βρετανικού προτύπου BS 5750 (έτος έκδοσης 1979).
Η μετεξέλιξή του, ενσωματώνοντας στοιχεία από την τότε σύγχρονη κοινωνία, παραγωγή και εμπόριο οδήγησε στην πρώτη του αναθεώρηση το 1994, η οποία έδινε κυρίως βάση στη βιομηχανική παραγωγή (διασαφηνίζοντας την έννοια του σχεδιασμού και ανάπτυξης νέου προϊόντος) και κατά την οποία εισήχθησαν για πρώτη φορά οι τεχνικές εταιρίες της χώρας στην εφαρμογή και πιστοποίηση συστημάτων ποιότητας για το πεδίο των δραστηριοτήτων τους.
Το 2000 ήρθε η νέα αναθεώρηση του προτύπου, στην προσπάθεια κάλυψης οργανισμών (επιχειρήσεις, φορείς κ.ά) που δίνουν έμφαση στην παροχή υπηρεσίας, ενσωματώνοντας στις απαιτήσεις του την πιο δυναμική εμπλοκή της διοίκησης. Με την έκδοση αυτή, υπήρξε μεγάλη αύξηση των οργανισμών στην εφαρμογή και πιστοποίηση συστημάτων ποιότητας, έχοντας εμπλακεί στην όλη διαδικασία πιο ενεργά και ο δημόσιος τομέας.
Με την τελευταία έκδοση του 2008, δόθηκε έμφαση κυρίως στη στοχοθεσία και την επίτευξη των σκοπών και στόχων που θέτουν οι οργανισμοί, εμπλέκοντας ακόμα περισσότερο τη διοίκηση και δεσμεύοντας τον οργανισμό στη βελτιωμένη εφαρμογή των συστημάτων ποιότητας.
Στην Ελλάδα, όλες οι ανωτέρω εκδόσεις-αναθεωρήσεις του διεθνούς προτύπου έχουν υιοθετηθεί από τον ΕΛΟΤ ως εθνικά πρότυπα με το πρόθεμα-τύπο "ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001".
Ο τεχνικός κλάδος της χώρας (κατασκευαστικές εταιρίες, μελετητικά γραφεία, παραγωγοί προϊόντων δομικών κατασκευών και έργων κ.ά.) αγκάλιασαν την ανάπτυξη, εφαρμογή και έλεγχο των συστημάτων διαχείρισης ποιότητας και οδηγήθηκαν οικειοθελώς και μη (λόγω συμβατικών απαιτήσεων ή απαιτήσεων διακηρύξεων για συμμετοχή σε διαγωνισμούς του εσωτερικού και του εξωτερικού) στην πιστοποίησή τους από διαπιστευμένους φορείς πιστοποίησης, πράγμα το οποίο βοήθησε στην εξωστρέφειά τους και κατ' επέκταση στην αύξηση της κερδοφορίας και της βιωσιμότητάς τους, βελτιώνοντας σημαντικά το όνομά τους στην αγορά (prestige).
Τα οφέλη που έχουν αποκομίσει οι οργανισμοί (συμπεριλαμβανομένων ΝΠΙΔ, ΝΠΔΔ, ΔΕΚΟ κλπ.) που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στον κατασκευαστικό κλάδο αφορούν τα εξής επιγραμματικά:
- Βελτίωση της εσωτερικής λειτουργίας του οργανισμού (διαχείριση, βελτίωση και αυτοματοποίηση επιχειρησιακών διεργασιών).
- Ενσωμάτωση καθαρής οργανωτικής δομής και ιεραρχιών, με αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων, υπευθυνοτήτων και γραμμών επικοινωνίας.
- Βελτίωση της διαχείρισης στοιχείων, πληροφοριών και αρχείων των έργων.
- Βελτίωση της παρακολούθησης και διαχείρισης προμηθευτών και υπεργολάβων.
- Οργάνωση και διαχείριση της επιχειρησιακής πληροφορίας.
- Διαχείριση διεπαφών μεταξύ αναδόχων και τρίτων (κατασκευαστές, μελετητές, Κύριος του Έργου κ.ά.).
- Μείωση αστοχιών λόγω πρόληψης και βελτίωση της αντιμετώπισης των εμφανιζόμενων προβλημάτων και αποκλίσεων. Βελτίωση της διαχείρισης των κινδύνων.
- Απόκτηση τεχνογνωσίας και εμπειρίας που παραμένει στην επιχείρηση/ οργανισμό και αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον.
- Μείωση του κόστους λειτουργίας.
- Βελτίωση της σχέσης μεταξύ του οργανισμού και του προσωπικού, των πελατών και των προμηθευτών του.
- Ικανοποίηση πελατών. Ικανοποίηση συμβατικών απαιτήσεων. Βελτίωση εφαρμογής ισχύουσας νομοθεσίας και κανονιστικών διατάξεων.
- Παρακολούθηση της επίδοσης του οργανισμού και της επίτευξης των σκοπών και στόχων που έχει θέσει.
Φυσικά, όλα τα ανωτέρω έχουν οδηγήσει στη βελτίωση των παραγόμενων προϊόντων και προσφερόμενων υπηρεσιών, κάνοντας τους εν λόγω οργανισμούς (φορείς, επιχειρήσεις κλπ.) πιο ανταγωνιστικούς και με μεγαλύτερο κύρος, κάτι το οποίο θεωρείται επιβεβλημένο ειδικότερα σε μία περίοδο κρίσης που διανύει η χώρα και απαιτούνται κατάλληλα και σύγχρονα εργαλεία ως μέσα διαβίωσης. Ας ελπίζουμε σε ένα ακόμα καλύτερο μέλλον. Ευχαριστούμε ISO 9001...
Γιώργος Μαθιουδάκης Quality Manager στην ΑΕΓΕΚ